Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, ABD’ye, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaretinin sebep olduğu, Çin ordusunun Ada çevresinde başlattığı tatbikatlarla tırmanan krizi büyütecek adımlardan kaçınma uyarısında bulundu.
South China Morning Post’un haberine göre, Bakan Vang, ASEAN-Çin Dışişleri Bakanları Toplantısı için bulunduğu Kamboçya’da yaptığı açıklamada, Pelosi’nin Ada’yı ziyaret etmesine izin veren Washington’ın krizi yaratan taraf olduğunu savundu.
Pekin’in egemenliği ihlal edildiği ve iç işlerine müdahale edildiği için ziyarete tepki vermesinin gerekli olduğunu ifade eden Vang, “ABD’nin her zamanki taktiği, önce sorunları yaratmak ardından onları hedeflerine ulaşmak için kullanmaktır. Fakat bu yaklaşım, söz konusu Çin olduğunda işe yaramayacaktır.” dedi.
Çin’in askeri tatbikatları açık ve şeffaf şekilde yürüttüğünü, kanunlara, uluslararası hukuka ve pratiklere uygun hareket ettiğini belirten Vang, “ABD’yi aceleci davranarak daha büyük bir kriz yaratmaktan kaçınmaya çağırıyoruz.” ifadesini kullandı.
Vang, tatbikatların, “Tayvan’ın bağımsızlığını savunan güçleri uyarmayı ve cezalandırmayı amaçladığını” belirtti.
ABD’yi Çin ile diplomatik ilişkileri kurarken Tayvan’a verdiği “Altı Güvence”yi tek Çin politikasına dahil ederek statükoyu değiştirmeye çalıştığını ileri süren Vang, “Eğer iç işlerine karışmama ilkesi terk edilir veya görmezden gelinirse, ABD diğer ülkelere umarsızca davranmayı ve tehdit etmeyi sürdürecektir.” değerlendirmesinde bulundu.
Tatbikatlar sürüyor
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), yaptığı açıklamada, tatbikatın 3’üncü günündeki faaliyetlerde, Ada’nın kuzey, güneybatı ve doğu kıyısı açıklarında kara ve hava taarruz kabiliyetlerinin test edildiğini bildirdi.
Tatbikatları yürüten Doğu Cephesi Komutanlığı, sosyal paylaşım sitesi Weibo’daki hesabından, kara, hava, deniz unsurlarının katıldığı tatbikattan görüntü ve fotoğraflar yayınladı.
Paylaşımda, Tayvan Boğazı’nın karşı kıyısındaki Fucien eyaletinde tatbikat için sahra hastanesine dönüştürülen bir yüksek hızlı trenin görüntülerine yer verildi.
Haber ajansı Xinhua da bir PLA askerinin, Tayvan’ın Chi-yang sınıfı Lanyang fırkateynini dürbünle izlediği fotoğrafı paylaştı.
Fotoğrafın nerede çekildiğine dair bilgi verilmezken, ulusal basındaki haberlerde, arka planda görülen beyaz bacanın, kömürle çalışan Hoping Elektrik Santraline ait olduğu, dolayısıyla geminin Ada’nın doğusundaki Hualien vilayeti açıklarında seyrettiğinin tahmin edildiği belirtildi.
“Saldırı simülasyonları”
Tayvan Savunma Bakanlığı da yaptığı açıklamada, Çin’in, askeri tatbikatların 3’üncü gününde “Ada’ya yönelik saldırı simülasyonları” yaptığını bildirmişti.
Açıklamada, “PLA’ya ait çok sayıda savaş uçağı ve gemi, Tayvan Boğazı’nda görüldü, bunlardan bazıları ‘orta çizgi’yi geçti. Ada’daki hedeflere saldırı simülasyonu olabilir.” ifadeleri kullanılmıştı.
Araçların telsizle uyarıldığı, askeri devriye uçakları ile hava savunma füze sistemlerince takibe alındığı belirtilmişti.
Yarın öğle saatlerine kadar sürmesi öngörülen tatbikatlar, Çin’in egemenlik ihtilafı içinde olduğu Ada’nın çevresinde fiili bir abluka oluşturmuş durumda. 6 bölgede yürütülen tatbikatlar nedeniyle bazı bölgeler gemi ve uçak trafiğine kapatılırken, boğazda güvenlik endişesi nedeniyle seferlerin aksadığı bildirilmişti.
Taraflarca resmi olarak tanınmayan “orta çizgi”, Çin’deki iç savaşın ardından boğaz ve çevresindeki çatışmaları önlemek için 1955’te ABD tarafından belirlenmişti.
ABD Temsilciler Meclisi Başkanının ziyareti
Pelosi ve beraberindeki 5 kişilik Kongre heyetinin geçen hafta yaptığı ziyaret, Pekin’in tepkisini çekmişti.
Çin Dışişleri Bakanlığı, Pelosi’nin uçağının Tayvan’a inmesinin hemen ardından yaptığı açıklamada, ziyareti kınadığını bildirmiş, Savunma Bakanlığı da Ada çevresinde “bir dizi askeri tatbikat” düzenleyeceğini duyurmuştu.
Pelosi, 25 yıl aradan sonra Ada’yı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı oldu. Daha önce 1997’de Newt Gingrich, bu görevi yürütürken Tayvan’ı ziyaret etmişti.