Endonezya akıllara getirdi: İşte tarihin en büyük 12 futbol faciası

Endonezya’nın Malang kentinde oynanan bir futbol maçı sonrası çıkan olaylara polisin biber gazıyla müdahale etmesi sonucu stadyum kapılarında oluşan izdihamda 174 kişi hayatını kaybetti. Endonezya’da yaşanan olay, dünya futbol facialarının en büyüklerinin ortasında yer alıyor.

İşte 20. yüzyıldan günümüze dünyanın en büyük futbol faciaları…

1902-Ibrox Park Faciası

İskoçya’nın Glasgow şehri’nde, İngiltere ile İskoçya ortasında oynanan milletlerarası maç esnasında İbrox Park Stadı’nın batı tarafı çöktü. Duvar altında kalan 25 taraftar hayatını kaybederken, 517 taraftar da yaralandı.

1946-Burden Park Faciası

İngiltere FA Kupası maçı için bir ortaya gelen Bolton Wanderers ile Stoke City grupları gayret başlamadan evvel bir faciayla sarsıldı. Burden Park Stadı’nın duvarlarının çökmesi üzerine panik olan taraflar birbirlerini ezdiler. 33 kişi öldü, 400’den fazla kişi yaralandı.

1964-Lima Stadyum faciası

1964 Lima stadyum faciası, 24 Mayıs 1964’te Lima’nın Estadio Nacional stadyumunda Peru ve Arjantin ortasında oynanan 1964 Tokyo Olimpiyatları eleme finalinde meydana geldi. Arjantin maçı son 8 dakikaya kadar 1-0 önde götürürken Perulu, Bertolotti Andrés‘in golü Uruguaylı hakem Angel Eduardo Pazos tarafından iptal edildi. Bunun üzerine stadyumda ayaklanan taraftarlara polis, göz yaşartıcı gaz sıktı. Kalabalık kurtulmak için kapılara hamle ettiğinde çıkışların kilitlendiğinden dışarı çıkamadı. Yaşanan izdihamda 318 kişi hayatını kaybetti, 500 civarı kişi de yaralandı.

1967-Kayseri Stadyum Faciası

20. dakikada Kayserispor’un 1-0 öne geçtiği maçta iki grup taraftarları ortasında gerginlikler yaşanmış, Kayserispor taraftarlarının Sivasspor taraftarlarının üzerine yürümeye başlamasıyla çıkan panikte 43 kişi ezilme ve havasızlık sonucu hayatını kaybetmiştir. 43 kişinin öldüğü haberinin Sivas’a yayılması sonucu Sivas’ta yaşayan pek çok Kayserilinin işyeri atağa uğramıştır. Çıkan olaylar nedeniyle iki ekibe da 17 maç saha kapama cezası verilirken grupların 5 yıl boyunca birebir kümelerde futbol oynamaması kararı alınmıştı.

1968-Super Classico Faciası

1969 Futbol Savaşı

1960’larda Honduras Devlet Lideri Oswaldo López Arellano‘nun ülke ekonomisindeki berbat gidişten Honduras’taki El Salvadorlu göçmenleri sorumlu tutan açıklamaları ve tahlil önerisi olarak Salvadorluların yerleştiği toprakları Honduraslı köylülere dağıtmayı içeren bir toprak ıslahatını lisana getirmeye başlayınca Salvadorlular ile Honduraslılar ortasındaki bağlar yeterlice gerginleşti. Bu gerginlik komşu iki ülkenin hükümetlerine de yayıldı. İki ülke medyası başka taraf aleyhine daima kışkırtıcı bir propaganda halindeydi. Bu gergin periyot sürerken 1969’da yaklaşan FIFA Dünya Kupası finallerine katılabilmek için El Salvador ile Honduras birinci maçı 8 Haziran 1969’da Honduras’ta oynadılar. Fanatik Honduraslı taraftarların maçtan evvelki gece çıkardıkları gürültülerle uyumalarına müsaade vermediği El Salvador Ulusal Futbol Ekibi maçı 1-0 kaybetti.

Bu olay üzerine, iki ülke ortasındaki gergin olan bağlantılar daha da gerildi. 15 Haziran 1969’daki rövanş maçındaysa birebir tarife Honduras Ulusal Futbol Grubu’na uygulandı. Ölen kızın posterleri ellerinde taşıyarak alana giren El Salvadorlular, maçı 3-0’lık skorla kazanıp 1970 FIFA Dünya Kupası’na katılmak için avantaj yakaladılar. Lakin, Honduraslı futbolcular da El Salvador ordusu yardımıyla ülkeyi terk ettikten sonra iki ülke ortasında 27 Haziran 1969’da play-off maçı oynandı ve Meksika’da tarafsız alanda yapılan maçı El Salvador, uzatmalarda bulduğu golle 3-2 kazandı. Maçın bitiş düdüğüyle birlikte iki ülke ortasındaki olaylar artarak devam etti ve 14 Temmuz 1969’da resmen savaş çıktı. “Futbol Savaşı” ismi verilen bu savaş yaklaşık 100 saat sürdü. Bilançosu 4 bin meyyit, 12 bin yaralı olan bu savaş, ortaya giren ‘hatırlı’ Güney Amerika ülkeleri sayesinde son bulmuştu.

1971-Ibrox Faciası

2 Ocak 1971 tarihinde İbrox Stadı’nda oynanan Glasgow Rangers-Celtic maçında 89. dakikada Celtic’in 1-0 öne geçti. Birtakım taraftarların stadı terk ederken Rangers’ın beraberlik golünü bulduğu haberi üzerine çıkışa yönelen taraftarların ortasında sırtından çocuğunu düşüren bir adamın etrafındaki taraftarların zincirleme tepki inanılmaz bir olaya neden oldu. Sırtından çocuğunu düşüren bir adamın etrafındaki taraftarların zincirleme tepki sonucu birbirini ezmesi sonucu 66 kişinin boğularak hayatını kaybettiği maçta, 200’den fazla insanın yaralandı.

1982 Luzhniki Faciası

Sovyet kulübü Spartak Moskova ile Hollanda kulübü Haarlem, Avrupa kupası maçı için bir ortaya gelmişlerdi. Polis, taraftarları maçın bitimine yakın tribünlerin aşağı kısmına hakikat sürükledi. Lakin maçın sonlarında gelen bir son dakika golü ile taraftarların tekrar stada dönmek istemesi üzerine insan kıyımına başlandığı söyleniliyor. Bu bahiste Sovyet polisi önemli olarak suçlandı. Fakat Sovyet Spor Komitesi suçlamaları reddetti ve meyyit sayısının 61 olduğunu argüman etti. Fakat 341 meyyit olduğu söyleniliyor.

1985 Heysel Faciası

29 Mayıs 1985 günü Brüksel’de oynanacak olan Juventus ile Liverpool ortasındaki Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası final maçının başlamasından evvel Liverpool taraftarlarının İtalyanlara saldırdı. Çıkan panik sonucu bir duvarın çökmesi ve taraftarların tel örgülere sıkışması sebebiyle 38 İtalyan ve 1 Belçikalı taraftar hayatını kaybetti. Maç öncesi Brüksel sokaklarında bilhassa İngiliz holiganların başını çektiği olaylarda pek çok hengame olmuştur. Maç başlamadan kısa mühlet evvel, ortada güvenlik bariyeri olmadığı için holiganlar İtalyanların bulunduğu kısma saldırmış fakat kendilerini korumak isteyen İtalyanların kaçış noktasındaki büyük duvar taraftarların kaçışını engellemişti.

Olayları öğrenen futbolculardan Liverpool’lu Mark Lawrenson, Alan Hansen ve Kenny Dalglish alana çıkmak istemediğini söyleyince, devreye giren UEFA ve kulüp yetkilileri maçın oynanacağını söyleyerek oyuncuların alana çıkmalarını sağlamıştı.

Bu çapta bir olaya karşın final maçı boş tribünler önünde oynanmış, Juventus Michel Platini’nin penaltıdan attığı golle 1-0 kazanarak kupayı kazanmıştır. Yıllar sonra Heysel faciasını pahalandıran Alan Hansen, “O geceden hafızamda bir şey kalmadı. Olayların şokuyla nasıl çaba ettiğimizi bile bilmiyorum” yorumunu yapmıştı.

Olay sonucu İngiliz gruplarına 5, Liverpool’a ise 6 yıl memleketler arası müsabakalardan men cezası verilmişti.

1985 Bradford City Stadyum Yangını

Ev sahibi Bradford City, Lincoln City karşısında Football League Third Division(3. Lig) şampiyonluğunu kutlama planı yapmıştır. Birinci yarı sona ererken bir taraftar elindeki sigarayı stadyum sıralarının altına düşürmesi sebebiyle sıraların altındaki yığın bir anda alev aldı.

5 dakika içinde stadyumun bir kısmının alevler içinde kalmasına canını kurtarma telaşı da eklenince yangın, 56 kişinin vefatıyla, 256’dan fazla kişinin yaralanmasıyla sonuçlandı.

1989 Hillsborough Faciası

İngiltere’nin Liverpool ile Notthingham Forest kadroları ortasında oynanan İngiltere Federasyon Kupası (FA Cup) yarı final maçı İngiltere futbol tarihinin en feci futbol facialarından birine neden olmuştur. Maçın Sheffield United’ın alanı Hillsborough Stadyumu’nda oynanması nedeniyle Hillsborough faciası olarak isimlendirilen olayda tamamı Liverpool taraftarı 96 taraftar ezilerek hayatını kaybetmiş 800’e yakın kişi ise yaralanmıştı.

1996 Guatemala Faciası

16 Ekim 1996’da Guatemala ile Kosta Rika ortasında oynanan Dünya Kupası Eleme maçı öncesi stadyumda çıkan izdihamda 78 kişi ölmüş 180 kişi de yaralanmıştı. Hayatını kaybedenlerin meyyit vücutları yeşil alana serildi. Bu olay, yakın tarihin en kanlı facialarından biri olarak anılıyor.

2001 Ellis Park Faciası

Güney Afrika’nın başşehri Johannesburg’da Orlando Pirates ve Kaizer Chiefs isimli kadrolar ortasında oynanan maç sırasında tribünlerde yaşanan panik sonucu 43 kişi hayatını kaybetmişti.

11 Nisan 2001 yılında yaşanan ve Ellis Park Faciası olarak anılan bu olay Güney Afrika futbol tarihinin de en kanlı olaylarından biri olarak kayıtlara geçmişti.

2012 Port Said Stadyumu Faciası

1 Şubat 2012’de Al-Masry Club ve Al-Ahly SC kadroları ortasında Port Said, Mısır’da oynanan futbol maçı sonrası yaşanan olaylardır. Al-Masry galibiyeti akabinde binlerce tarafların alana girmesi sonucu en az 74 kişi ömrünü kaybetmiştir.

Olayda gerçekleştiği belirtilen binden fazla yaralanmanın kimilerinin sebebinin kalabalıktan kaçmaya çalışan taraftarlar olduğu bildirilmişti.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir